Είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Ζήσιμου Λορεντζάτου
Το Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2024 συμπληρώθηκαν 20 χρόνια ακριβώς από τον θάνατο του Ζήσιμου Λορεντζάτου (1915 – 2004). Ως ελάχιστη τιμή στη μνήμη του δημοσιεύουμε ένα σπάνιο ηχητικό τεκμήριο. Ο Λορεντζάτος διαβάζει με την υπέροχη φωνή του -«Iδανικές φωνές κι αγαπημένες/ εκείνων που πεθάναν» (Καβάφης)- το βιβλίο του Οι Ρωμιές (o altra cosa).
Μπορείτε να ακούσετε την ηχογράφηση εδώ.
Συντελεστές:
Αρχική Ηχογράφηση (Ιούνιος 1979): Έλση Σαράτση και Λάζαρος Γεωργιάδης
Μεταγραφή σε ψηφιακό μέσο (2017): Θέμης Ζαφειρόπουλος (Location Sound)
Επεξεργασία Ήχου - Sound Design: Κώστας Βαρυμπομπιώτης
© Κληρονόμοι Ζήσιμου Λορεντζάτου
© φωτογραφίας Λία Ζαννή
Εισαγωγικό σημείωμα για την ηχογράφηση
Ηχογραφήθηκε από τον Λάζαρο Γεωργιάδη (1938-1984), ιδρυτή της «Λέσχης του δίσκου» και των εκδόσεων «Λέσχη», τυπογράφο και εκδότη, σε επίσκεψη του Ζήσιμου Λορεντζάτου στο τυπογραφείο της «Λέσχης», που στεγαζόταν στο υπόγειο της πολυκατοικίας όπου κατοικούσα με τον Λάζαρο, τον Ιούνιο του 1979. Το υπόγειο αυτό τυπογραφείο (στοιχειοθετήριο, χωρίς πιεστήριο, όπου με τον Λάζαρο προσπαθούσαμε να στήσουμε την ουτοπία ενός τυπογραφικού παράδεισου), στον αριθμό 56 της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου, στο παλαιό τέρμα της περιοχής Ζωγράφου, παρακολουθώντας την απότομη κλίση του εδάφους (η συνοικία Ζωγράφου είναι κτισμένη στα πρόβουνα του Υμηττού), γινόταν ισόγειο στο πίσω μέρος και οι δυο του πόρτες έβλεπαν σ’ έναν μικρό κήπο με λεμονιές και μανταρινιές. Έκανε ζέστη και οι δυο πόρτες ήταν ανοιχτές – έτσι ακούγονται κάποιοι εξωτερικοί θόρυβοι , ανθρώπινες φωνές και ένα δυο περαστικά μηχανάκια.
Το μαγνητόφωνο που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένα δικό μου δημοσιογραφικό Sony Walkman, Sony Taperecorder TC-55, εξαιρετικό για φωνοληψία φωνής, και έγινε μονομιάς. Σε προηγούμενη επίσκεψη του Ζήσιμου Λορεντζάτου στο σπίτι μας – όταν ετοιμάζαμε την επανέκδοση της «Κατάης» του Έζρα Πάουντ, στη μετάφραση του Ζήσιμου, μας επισκεπτόταν συχνά για αλλαγές και διορθώσεις στην πρώτη του μετάφραση – είχαμε και οι δυο μας την ευκαιρία να θαυμάσουμε τον τρόπο που διάβαζε ή απάγγελνε ποίηση σε κάμποσες γλώσσες και του ζητήσαμε να τον ηχογραφήσουμε να διαβάζει τις Ρωμιές που επρόκειτο να εκδώσουμε εμείς. Τελικώς οι Ρωμιές εκδόθηκαν από άλλον εκδότη (Δόμος, 1979). Η ηχητική μαρτυρία, παρακολουθώντας τις προσωπικές μου περιπέτειες μετά τον θάνατο του Λάζαρου το 1984, περιπέτειες που συνοδεύτηκαν με απανωτές μετακομίσεις, παρέμεινε άφαντη για καιρό στο βάθος ενός κιβωτίου που περιείχε κατά τα άλλα βιβλία. Τη θεωρούσα χαμένη. Μια ακόμη μετακόμιση που αναγκάστηκα να κάνω το 2011, ήταν η αιτία που ξαναήρθε μετά από σαράντα χρόνια, ανέλπιστα, στο φως.
Έλση Σαράτση
Αθήνα, 28 Μαρτίου 2017 esaratsie@gmail.com
