Το Τμήμα Αναγνωστηρίων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) στεγάστηκε για πολλές δεκαετίες στο ιστορικό αναγνωστήριο του Βαλλιανείου Μεγάρου. Το 2018 μεταφέρθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), όπου – σε σύγχρονους πλέον και άρτια εξοπλισμένους χώρους – στεγάζονται σήμερα τα Αναγνωστήρια της Γενικής και της Δανειστικής Συλλογής. Το αναγνωστήριο του Βαλλιανείου λειτουργεί πλέον αποκλειστικά ως Αναγνωστήριο της Συλλογής Εφημερίδων της ΕΒΕ.
Κύρια αρμοδιότητα του Τμήματος Αναγνωστηρίων είναι η διαχείριση των συλλογών, που συνίσταται αφενός στην ταξιθέτηση, φύλαξη και προστασία των τεκμηρίων και αφετέρου στην παροχή υπηρεσιών για τη βέλτιστη αξιοποίησή τους.
Πιο συγκεκριμένα, το Τμήμα Αναγνωστηρίων αναλαμβάνει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την ταξιθέτηση των τεκμηρίων, συμπεριλαμβανομένων των αρχειακών αντιτύπων, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα και τις βέλτιστες πρακτικές της Επιστήμης της Πληροφόρησης. Έχει, επίσης, την ευθύνη της ασφαλούς φύλαξης και διατήρησής τους και, για τον σκοπό αυτό, διενεργεί τακτικούς ελέγχους εντοπισμού ενδεχόμενων απωλειών ή φθορών, καθώς και απογραφές υλικού.
Η λειτουργία των αναγνωστηρίων, η εξυπηρέτηση των χρηστών και η παροχή υπηρεσιών που διευκολύνουν την πρόσβαση στις συλλογές, αποτελούν βασικό άξονα της δραστηριότητας του Τμήματος. Στο πλαίσιο αυτό τα αναγνωστήρια της ΕΒΕ παρέχουν στους χρήστες υπηρεσίες εξυπηρέτησης για επιτόπια χρήση των τεκμηρίων, καθώς και υπηρεσίες δανεισμού αποκλειστικά για τα τεκμήρια της Δανειστικής Συλλογής, υπό προϋποθέσεις χορήγηση ψηφιακών αντιγράφων τεκμηρίων της Γενικής Συλλογής, εκπαίδευση και υποστήριξη σε θέματα αναζήτησης και αξιοποίησης του υλικού, καθώς και δυνατότητα χρήσης του τεχνολογικού εξοπλισμού τους. Η παροχή των παραπάνω υπηρεσιών πραγματοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό που διέπει τη λειτουργία κάθε αναγνωστηρίου.
Τέλος, το Τμήμα συμβάλλει στην ανάπτυξη της Γενικής Συλλογής της ΕΒΕ, καταγράφοντας σχετικά αιτήματα των χρηστών τα οποία είναι συμβατά με την ισχύουσα πολιτική προσκτήσεων, ενώ μεριμνά για τη διαρκή ανανέωση και τον εμπλουτισμό της Δανειστικής Συλλογής, με γνώμονα τους ειδικούς σκοπούς της συγκεκριμένης συλλογής.
